صفحه محصول - پاورپوینت درس 11 وزن در شعر نیمایی

پاورپوینت درس 11 وزن در شعر نیمایی (pptx) 16 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 16 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

بنام خدا وزن در شعر نیمایی درس 11 اوزان نیمایی اوزان هزج اوزان رمل اوزان رجز اوزان متقارب وزن در شعر نیمایی تا کنون آموخته‌ایم که واحد شعر بیت است و هر بیت از دو بخش یا دو مصراع تشکیل شده است. این مصرع‌ها همانند دو کفه‌ی ترازو با هم برابرند و نشانه‌های هجایی وزن آن‌ها با هم برابر و یکسان است. چون وزن عروضی (کلاسیک/ سنتی) بر اساس برابری و نظم هجاهای هر مصراع شعر، با مفاهیم و احساسات روزگار مناسب نبود، نیما گونه‌ی جدیدی در وزن به‌وجود آورد که در آن «قید تساوی» هجاهای دو مصراع را برداشت و دست شاعر را در سرودن شعر باز کرد بی‌آنکه از زیبایی موسیقایی وزن قدیم بکاهد. در این وزن که با طبیعت زبان سازگارتر است، شاعر مجبور نیست برخلاف طبیعت زبان جمله‌هایش را مساوی بیاورد تا در مصراع‌های مساوی بگنجد، زیرا در این گونه وزن، مصراع جایی تمام می‌شود که: به نمونه‌ی بعدی توجه کنید: مثال: خشک آمد کشتگاه من  فاعلاتن/ فاعلاتن/ فع در جوار کشت همسایه  فاعلاتن/ فاعلاتن/ فع گرچه می‌گویند:می‌گریند روی ساحل نزدیک  فاعلاتن/ فاعلاتن/ فاعلاتن/ فاعلاتن/ فع سوگواران در میان سوگواران  فاعلاتن/ فاعلاتن/ فاعلاتن قاصد روزان ابری، داروگ! کی می‌رسد باران؟  فاعلاتن/ فاعلاتن/ فاعلاتن/ فاعلاتن/ فع‌ (نیما یوشیج) شعر نیمایی موزون است یعنی وزن و آهنگ آن با گوش احساس می‌شود ولی این شعر برخلاف شعرهایی که پیش از این با آن‌ها آشنا شده‌اید، از مصراع‌های هم‌اندازه پدید نیامده است، یعنی در مصراع‌های آن؛ شمار هجاها با هم برابر نیستند، (مصراع‌ها از نظر امتداد برابر نیستند) و همچنین وجود قافیه در آن الزامی نیست. دریافت و احساس وزن در این شعر به دقت بیشتری نیاز دارد. همان‌گونه‌که می‌بینید، شعر نیمایی دارای وزن عروضی است و طول مصراع‌ها و تعداد هجاها یکسان نیست. برای مثال اگر یک مصراع با وزن واژه‌ی «فاعلاتن» سروده شده است، بقیه‌ی مصراع‌ها نیز با همین وزن سروده خواهند شد؛ با این تفاوت که شاید مصراعی یک یا چند هجا و پایه‌ی آوایی بیش‌تر (کم‌تر) از مصراع‌های دیگر داشته باشد و تعداد وزن واژه‌های هر مصراع آن هم با هم برابر نیست. مثلا در یک مصراع می‌توان یک «فاعلاتن» آورد و در مصراع دیگر، دو یا سه یا چهار؛ یاحتی می‌توان نیمی از یک وزن واژه را آورد. توضیح نمونه‌ی دیگر: با توجه به نمونه‌هایی که دیدید، درمی‌یابید که در این گونه شعر، طول مصراع‌ها یکسان نیست؛ مصراع‌ها کوتاه و بلند است و بیش‌تر اوقات تعداد نشانه‌های هجایی و وزن واژه‌های آن‌ها با هم برابر نیست یعنی تعداد ارکان در مصراع‌ها برابر نیست. هرچند که کوتاهی و بلندی مصراع‌های شعر تنها ویژه‌ی شعر نیمایی نیست و در برخی از قالب‌های شعری کهن نیز دیده می‌شود مانند قالب «مستزاد». قدیمی‌ترین مستزاد در دیوان/ «مسعود سلمان» آمده استو ای کامگار سلطان، انصاف تو به کیهان/ گشته عیان مسعود شهریاری، خورشید نامداری/ اندر جهان ای اوج چرخ جایت، گیتی ز روی و روایت/ چون بوستان واژه‌های اضافه شده در هر مصراع معنی مصراع را کامل می‌کند و وزن همه‌ی این افزوده‌ها یکی است و با مصراع پیش از خود نیز هم‌وزن هستند. توضیح