صفحه محصول - پاورپوینت درس 9 اغراق، ایهام و ایهام تناسب

پاورپوینت درس 9 اغراق، ایهام و ایهام تناسب (pptx) 16 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 16 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

بنام خدا اغراق، ایهام و ایهام تناسب درس 9 اغراق ایهام ایهام تناسب اغراق در لغت به معنی سخن کشیدن کمان است و در اصطلاح بدیع، زیاده‌روی در توصیف یا مدح یا ذم را گویند، چنان‌که از حد معمول بگذرد و موجب زیبایی‌افرینی و شگفتی شود. به عبارت دیگر بازنمد دگر گونه‌ی مفاهیم و موضوعات سخن ایت؛ به‌صورتی که معانی خرد را بزرگ گرداند و معانی بزرگ را خرد و کوچک نماید تا تأثیر سخن را قوی‌تر کند. اغراق متناسب‌ترین آرایه برای تصویر آفرینی در حماسه است؛ بنابراین در شاهنامه و آثار حماسی دیگر از آن بسیار استفاده شده است. مثال: اگر چه نقش دیوارم به ظاهر از گران‌خوابی/ اگر رنگ از رخ گل می‌پرد، بیدار می‌گردم (صائب) صائب در بیت بالا، برای اثبات این‌که خوابش سبک است، ادعا می‌کند که حتی اگر رنگ از روی گل ببرد، بیدا می‌شود. این ادعا اگرچه در واقعیت، قابل پذیرش نیست، اما در خواننده ایجاد لذت می‌کند. مثال: بگذار تا بگرییم چون ابر در بهاران/ کز سنگ ناله برخیزد روز وداع باران (سعدی) سعدی با بزرگ‌نمایی در توصیف روز وداع یار، احساسات و عواطف سرشار درونی خویش را نشان می‌دهد. مثال: هرگز کسی ندید بدین‌سان نشان برف/ گویی که لقمه‌ای است زمین در دهان برف (کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی) شاعر در این بیت در شدن بارش برف اغراق کرده و زمین را همچون لقمه‌ای غذا در دهان برف توصیف کرده است. مثال: شمه‌ای از داستان عشق شورانگیز ماست/ آن حکایت‌ها که فرهاد و شیرین کرده‌اند (حافظ) در این مثال هم در عشق میان عاشق و معشوق اغراق و بزرگ‌نمایی شده است. ایهام در لغت به معنای در وهم و گمان افکندن است و در اصطلاح علم بدیع، آوردن واژه‌ای یا عبارتی در سخن با دو یا چند معنا که معمولا بیت با تمام معانی پذیرفتنی و دارای ارزش است. دریافت هم‌زمان چند معنا از یک واژه‌ یا یک عبارت در کلام موجب زیبایی آفرینی می‌شود؛ به گونه‌ای که تصویری زیبا در ذهن خواننده یا شنونده می‌آفریند. زمانی یک واژه یا عبارت در یک بیت ایهام خواهد داشت که هر دو معنای آن در بیت پذیرفته باشد یا معنایی نزدیک به بیت داشته باشد، بنابراین صرف چند معنا داشتن واژه‌ای سبب ایجاد ایهام در یک بیت نخواهد شد. نکته مثال: ای دمت عیسی دم از دوری مزن/ من غلام آن‌که دوراندیش نیست (سعدی) واژه‌ی «دوراندیش» در بیت بالا دارای دو معنی است و به گونه‌ای است که ذهن بر سر دو راهی قرار می‌گیرد و در یک لحظه نمی‌تواند یکی از آن دو راه را انتخاب کند و همین نکته، اساس موسیقی معنوی بیت است. یک معنای «دوراندیش» عاقبت‌نگر است، اما با اندکی تأمل متوجه می‌شویم که مقصود شاعر از دوراندیش، کسی است که به دوری و جدایی می‌اندیشد.